Ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι αρκετά υποτιμημένος στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική της τελευταίας δεκαετίας ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν περιορίζεται πλέον μόνο στη μαθητική ηλικία.
Ακόμα και ενήλικες, στα πλαίσια της δια βίου εκπαίδευσης, έχουν ανησυχίες και αμφιβολίες για τις εκπαιδευτικές και εργασιακές επιλογές τους.
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός αποτελεί πρωτίστως μια διαδικασία συμβουλευτικής με στόχο τη διερεύνηση κλίσεων, ικανοτήτων, ταλέντων και προτιμήσεων.
Καταρχήν, υπάρχει το μέρος των «τεστ», όπου τα ειδικά σταθμισμένα ερωτηματολόγια αποκαλύπτουν πτυχές και προδιαθέσεις που ίσως και τα ίδια τα άτομα να μην έχουν αντιληφθεί.
Το δεύτερο μέρος της διαδικασίας περιλαμβάνει ενημέρωση-πληροφόρηση για τις επιλογές σπουδών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Ειδικά οι μαθητές της Α΄ και Β΄ λυκείου καλό θα ήταν να μπουν σε μια τέτοια διερευνητική ως προς τον εαυτό τους διαδικασία προκειμένου να είναι ακόμη πιο σίγουροι για τις εκάστοτε επιλογές τους.
Οι μαθητές δεν έχουν μια παθητική, αλλά μια συμμετοχική στάση στη συμβουλευτική σπουδών και επαγγελμάτων, μια και ο ειδικός προσπαθεί με κάθε τρόπο να εκμαιεύσει στοιχεία του χαρακτήρα τους που θα μπορούσαν να σκιαγραφήσουν το καταλληλότερο για εκείνους εργασιακό προφίλ. Τέτοιου είδους υπηρεσίες προσφέρονται τόσο από κρατικούς φορείς όσο και από ιδιώτες (σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού, ψυχολόγοι κ.α.).
Οι γονείς και οι καθηγητές θα μπορούσαν να προτρέψουν και να ενθαρρύνουν τους μαθητές να ανακαλύψουν μέσα από την αυτογνωσία εκείνο το επάγγελμα ή την κατεύθυνση που τους ταιριάζει περισσότερο.
Οι έφηβοι, αλλά και οι γονείς διακατέχονται από άγχος και αμφιβολίες ως προς την ορθότητα των αποφάσεών τους σχετικά με την επαγγελματική σταδιοδρομία.
Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει ειδικός σύμβουλος στο σχολείο που αναλαμβάνει αυτό το κομμάτι του προσανατολισμού. Εδώ δυστυχώς το μάθημα του επαγγελματικού προσανατολισμού δεν κερδίζει την προσοχή και τη σημασία που του αρμόζει.
Πολλές φορές μαθητές ακόμα και της Γ΄ λυκείου δεν είναι σίγουροι για την τελική επιλογή τους, με αποτέλεσμα να αμφιταλαντεύονται μέχρι και την τελευταία στιγμή. Κάτι φυσικά που προσθέτει άγχος στην ήδη ευάλωτη ψυχολογία τους απέναντι στις πανελλήνιες.
Ένα ολοκληρωμένο πακέτο ερωτηματολογίων επαγγελματικού προσανατολισμού θα πρέπει να περιλαμβάνει α) τη διερεύνηση των εργασιακών αξιών του μαθητή, β) την αξιολόγηση του τύπου της προσωπικότητάς του και τη συσχέτιση του με τα αντίστοιχα του εκάστοτε τύπου επαγγέλματα, γ) την αναζήτηση του τρόπου λήψης αποφάσεων (ορθολογικά-συναισθηματικά ή εξαρτημένα), δ) τη βαθμολόγηση του επιπέδου της αυτοεκτίμησης και ε) του άγχους του.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των στοιχείων θα δώσει στο μαθητή και στους γονείς του ένα πλήρες προφίλ τόσο των κλίσεων και των προτιμήσεών του όσο και της προσωπικότητάς του, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι τώρα.
Πολλοί βέβαια αμφισβητούν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία αυτών των ερωτηματολογίων. Θα πρέπει λοιπόν να διευκρινιστεί ότι πρόκειται για διεθνώς αναγνωρισμένα ψυχομετρικά εργαλεία που είναι αποτέλεσμα ερευνητικών διαδικασιών.
Παρ’όλα αυτά είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι τα εργαλεία αυτά «μετρούν» συγκεκριμένες παραμέτρους στον εκάστοτε συγκεκριμένο χρόνο. Δηλαδή, αν τα ίδια ερωτηματολόγια επαναληφθούν σε μέλλοντα χρόνο από τα ίδια άτομα είναι δυνατό να δώσουν διαφορετικά αποτελέσματα, μια και η προσωπικότητα, αλλά και οι προτιμήσεις επίκεινται σε αλλαγές.
Ειδικά στην εφηβεία παίζουν πολλοί παράγοντες ρόλο σε αυτές τις αλλαγές, όπως το επίπεδο ωριμότητας, το άγχος, το οικογενειακό κλίμα, οι συνομήλικοι, κ.α.
Οι έφηβοι έτσι κι αλλιώς έχουν ανάγκη να εκφραστούν, να διερευνήσουν, να αμφισβητήσουν, να αναζητήσουν. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για το μέλλον τους και ειδικότερα για το επαγγελματικό.
Αυτό σημαίνει ότι η όποια ανησυχία, αβεβαιότητα, σύγχυση ως προς το ζήτημα αυτό είναι φυσιολογική, γιατί οι έφηβοι (κι όχι μόνο) φοβούνται το άγνωστο, το ρίσκο, την πιθανότητα μιας λανθασμένης επιλογής, καθώς και τις συνέπειές της.
Σε αυτή την ηλικία χρειάζονται στήριξη, ενημέρωση και χρόνο προκειμένου να καταλήξουν σε εκείνο που αισθάνονται ότι τους ταιριάζει περισσότερο, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη τόσο τις πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης όσο και τις πιθανές οικονομικές απολαβές.
Το μόνο που δεν θα τους βοηθούσε σε αυτό το κρίσιμο εξελικτικό στάδιο είναι γονείς που προβάλλουν πάνω τους τις δικές τους προσδοκίες, κλίσεις ή απωθημένα...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου